Lekcja: AI – Jak 11 tysięcy polskich nauczycieli przygotowuje się na rewolucję w edukacji

"Wyobraź sobie, że Twój asystent wie więcej o Twoich uczniach niż Ty sam. Nie, to nie jest scenariusz z filmu science fiction – to rzeczywistość, która puka do drzwi polskich szkół już dziś."

Siedzę przed komputerem i patrzę na stronę projektu Lekcja:AI. 11 tysięcy nauczycieli. 11 milionów złotych. 2,5 roku realizacji. Liczby robią wrażenie, ale to nie one mnie fascynują najbardziej. To, co naprawdę przykuwa moją uwagę, to pytanie: czy jesteśmy świadkami momentu, w którym polska edukacja przestaje uciekać przed przyszłością i zaczyna ją kształtować?

Dlaczego akurat teraz? Moment, w którym AI przestało być science fiction

Pamiętam rozmowę z nauczycielką informatyki z małego miasta pod Krakowem. "Oni już żyją w świecie algorytmów" – mówiła o swoich uczniach – "ale nie wiedzą, jak to działa. A ja nie wiem, jak im to wytłumaczyć, bo sama się uczę w biegu."

Dziś ta sama nauczycielka prawdopodobnie stoi przed jeszcze większym wyzwaniem. Jej uczniowie rozmawiają z ChatGPT, generują obrazy w DALL-E, a niektórzy próbowali już napisać pracę domową przy pomocy AI. I znów stoi przed tym samym pytaniem: jak nauczać o czymś, czego sama dopiero się uczy?

Projekt Lekcja:AI powstał właśnie w odpowiedzi na ten paradoks¹. Dane są bezlitosne: według raportu "Polska edukacja w cieniu AI" zaledwie 38% nauczycieli szkół ponadpodstawowych uważa, że w edukacji powinno się używać AI². To nie problem z otwartością – to problem z brakiem wiedzy.

Ale jest jeszcze jeden aspekt, który sprawia, że moment jest wyjątkowy. Po raz pierwszy mamy technologię, która nie wymaga programowania, żeby być użyteczna. Bariera wejścia spadła z poziomu "musisz być programistą" do "musisz umieć zadawać pytania". A nauczyciele, jeśli coś potrafią, to właśnie zadawać dobre pytania.

Trzy organizacje, jeden cel – anatomia partnerstwa

Kiedy przeczytałem o partnerstwie między Fundacją Orange, Fundacją Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego i No Input Signal, pomyślałem: "Przemyślana strategia".

Fundacja Orange ma doświadczenie i zaufanie nauczycieli. FRSI³ od 2008 roku specjalizuje się w przekładaniu technologii na język zrozumiały dla zwykłych ludzi – przez lata uczyli się, jak dotrzeć do nauczyciela z małej szkoły i przekonać go, że technologia nie jest wrogiem. No Input Signal⁴ to kompetencje technologiczne – każdy projekt edukacyjny w 2025 roku potrzebuje solidnej platformy cyfrowej.

To nie jest sytuacja, w której jedna firma próbuje zrobić wszystko sama. To przykład tego, jak powinno wyglądać współczesne podejście do złożonych problemów społecznych.

Od podstaw do zaawansowanych: dlaczego nie ma uniwersalnego kursu AI

Podział na trzy poziomy w projekcie Lekcja:AI⁵ to nie tylko kwestia organizacyjna – to kwestia pedagogiczna. AI to nie samochód, który można nauczyć się prowadzić według jednego schematu. AI to raczej jak cały system transportowy.

Rozmawiałem z nauczycielką języka polskiego, która używa ChatGPT do generowania pytań do sprawdzianów. "To niesamowite" – mówiła – "ale czasami odpowiedzi są dziwne i nie wiem dlaczego." To klasyczny przykład kogoś na poziomie "pasażera" – wie, jak użyć narzędzia, ale nie rozumie jego ograniczeń.

Poziom podstawowy to demistyfikacja – pokazanie, że AI to narzędzie z konkretnymi możliwościami i ograniczeniami. Poziom średni to praktyka – jak stworzyć dobry prompt, jak ocenić wiarygodność odpowiedzi. Poziom zaawansowany to tworzenie – nauczyciele projektują własne scenariusze lekcji z AI.

Kluczowe jest to, że na każdym poziomie nauczyciele tworzą własne materiały. To różnica między wiedzą teoretyczną a umiejętnością praktyczną.

11 milionów złotych – czy to wystarczy?

Budżet 11 040 819,90 zł, z czego 9 110 884,58 zł to dofinansowanie UE⁶ – to około 1000 złotych na nauczyciela. Porównajmy z programem "Aktywna tablica" z lat 2008-2013, który kosztował 1,3 miliarda złotych. Czy tablice zrewolucjonizowały polską edukację? Trudno tak powiedzieć.

To pokazuje, że pieniądze to nie wszystko. Można wydać miliard na sprzęt i nic nie zmienić, a można wydać 11 milionów na szkolenia i zmienić sposób myślenia tysięcy ludzi.

11 tysięcy nauczycieli to 1,5% z 740 tysięcy pracujących w Polsce⁷. Czy to wystarczy, żeby zmienić system? Prawdopodobnie nie. Ale czy wystarczy, żeby rozpocząć zmianę? To inna sprawa. Czasami wystarczy grupa pionierów, którzy pokażą, że coś jest możliwe.

Co się stanie, gdy nauczyciel przestanie się bać AI?

Rozmawiałem z nauczycielką matematyki po pilotażowym szkoleniu AI. "Bałam się, że uczniowie będą wiedzieć więcej ode mnie" – mówiła. "Teraz rozumiem, że AI to nie mój konkurent – to moje narzędzie."

To jest właśnie ta zmiana myślenia, która może być najważniejszym efektem projektu. AI w edukacji to nie "człowiek kontra maszyna" – to "człowiek z maszyną".

Wyobraź sobie lekcję historii: zamiast tylko opowiadać o II wojnie światowej, nauczyciel używa AI do wygenerowania interaktywnej mapy, uczniowie rozmawiają z AI wcielającym się w postać historyczną, a na koniec analizują, gdzie AI może popełniać błędy. W którym scenariuszu nauczyciel jest bardziej potrzebny?

AI może wygenerować test w kilka sekund, ale nie potrafi spojrzeć uczniowi w oczy i zobaczyć, że ma problem w domu. AI może przetłumaczyć tekst, ale nie potrafi dostosować sposobu tłumaczenia do poziomu rozwoju konkretnego dziecka.

Nauczyciel przyszłości to nie ktoś, kto wie wszystko – to ktoś, kto wie, jak się uczyć, jak zadawać dobre pytania, jak krytycznie myśleć. To jest właśnie to, czego AI nie potrafi.

Lekcja, której wszyscy potrzebujemy

Projekt Lekcja:AI to nie tylko szkolenie z obsługi nowych narzędzi. To lekcja o tym, jak radzić sobie ze zmianą. O tym, że nie trzeba wszystko wiedzieć, żeby być dobrym nauczycielem – trzeba umieć się uczyć.

11 tysięcy nauczycieli, 11 milionów złotych, 2,5 roku. To może być początek największej zmiany w polskiej edukacji od dziesięcioleci. Albo może być kolejnym projektem w szufladzie.

Różnica leży w nas wszystkich. W tym, czy będziemy wspierać nauczycieli w ich drodze do zrozumienia AI. W tym, czy będziemy pamiętać, że zmiana to proces, a nie wydarzenie.

Bo projekt Lekcja:AI to nie projekt o technologii. To projekt o ludziach. O nauczycielach, którzy chcą być lepsi. O uczniach, którzy zasługują na lepszą edukację. O społeczeństwie, które ma szansę przygotować się na przyszłość.


FAQ

Czym jest projekt Lekcja:AI?
Lekcja:AI to bezpłatny program szkoleń z zakresu sztucznej inteligencji dla nauczycieli szkół podstawowych i ponadpodstawowych w Polsce. Projekt realizowany jest przez Fundację Orange w partnerstwie z FRSI i No Input Signal, a jego celem jest przeszkolenie co najmniej 11 tysięcy pedagogów do września 2027 roku.

Kto może wziąć udział w szkoleniach?
W szkoleniach mogą uczestniczyć nauczyciele i nauczycielki szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych (liceów, techników i szkół branżowych) z całej Polski. Zapisy ruszają w drugiej połowie sierpnia 2025 roku.

Ile kosztują szkolenia Lekcja:AI?
Szkolenia są całkowicie bezpłatne dla uczestników. Projekt jest finansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach programu FERS 2021-2027, z budżetem przekraczającym 11 milionów złotych.

Jakie są poziomy szkoleń w projekcie?
Program oferuje trzy poziomy: podstawowy (wprowadzenie do AI), średni (praktyczne zastosowania) i zaawansowany (tworzenie własnych scenariuszy). Na każdym poziomie uczestnicy tworzą własne materiały dydaktyczne z wykorzystaniem AI.

Czy AI zastąpi nauczycieli w przyszłości?
Nie, AI nie zastąpi nauczycieli, ale zmieni sposób ich pracy. Projekt Lekcja:AI pokazuje, jak technologia może wspierać pedagogów w tworzeniu lepszych materiałów, personalizacji nauczania i automatyzacji rutynowych zadań, pozostawiając nauczycielom więcej czasu na bezpośrednią pracę z uczniami.


Czy Twoja szkoła jest gotowa na tę zmianę? Podziel się tym artykułem z nauczycielami, którzy powinni o tym wiedzieć.

Przypisy i źródła

  • [1] Fundacja Orange - oficjalna strona projektu Lekcja:AI https://fundacja.orange.pl/nasze-programy/lekcja-ai

  • [2] Raport "Polska edukacja w cieniu AI", luty 2025 https://www.malopolskauczy.pl/repozytorium/sztuczna-inteligencja-w-szkole-nauczyciele-sceptyczni-ale-przed-nia-nie-uciekna.

  • [3] Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego https://frsi.org.pl/o-nas/

  • [4] No Input Signal sp. z o.o. https://noinputsignal.com/

  • [5] Oficjalna strona projektu Lekcja:AI https://lekcjaai.pl/

  • [6] Ministerstwo Edukacji - informacja o dofinansowaniu https://efs.men.gov.pl/informacja-o-podpisaniu-z-fundacja-orange-umowy-o-dofinansowanie-projektu-lekcja-ai/

  • [7] Dane GUS o liczbie nauczycieli w Polsce, 2024 https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/edukacja/


Słowa kluczowe: sztuczna inteligencja w edukacji, AI w szkole, szkolenia dla nauczycieli, Fundacja Orange, Lekcja AI, edukacja cyfrowa

Udostępnij